VTH – Lần thứ hai tôi giới thiệu về nhà thơ Nguyễn Đại Bường của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, một người lao động chữ miệt mài, thầm lặng và chứng tỏ được “sức bền” trên con đường văn chương khắc nghiệt.
Nguyễn Đại Bường không đại ngôn, tỏ vẻ “dị nhân, quái chữ”, thơ anh cũng bình dị, hiền hòa như chính tác giả, nhưng không vì thế mà thiếu cái duyên riêng, sự tinh tế và cả “khổ luyện kế”.
Có lẽ dành thời gian quý báu cho sáng tác thay vì theo đuổi những chuyện tầm phào, nên Nguyễn Đại Bường cứ thu hoạch sòn sòn “mùa nào thức nấy” trên khu vườn văn chương của mình, và có mặt đều đặn trên các báo Văn Nghệ từ Nam ra Bắc, các trang trung ương đến địa phương… Tôi có lần tỏ ra ngưỡng mộ với thành quả lao động chữ của anh, Nguyễn Đại Bường khiêm nhường trả lời: “Thực ra lão Bường này vẫn chăm chú học rất nhiều từ các cây bút trẻ với bút pháp cách tân, mới mẻ!”
Để nói về cách tân, đổi mới thơ lại cần một bài khác, dài hơi và lắm ý kiến không hồi kết… Và có khi lọt vào cửa Biên tập thì tiêu chí quá lạ, quá mới, quá dị lại không phải là lựa chọn. Không thể so tác phẩm trên trang thơ của một tờ báo, nhất là báo tin tức, với một tác phẩm nằm trong tuyển tập thơ cá nhân thuộc dạng “để đời” của một tác giả. Hay nói cách khác, khi anh làm “cán bộ chữ” không giống như anh làm “kẻ lãng du”.
Mời bạn đọc chùm thơ của Nguyễn Đại Bường gửi vuthanhhoa.com để xem anh ấy khoác trang phục nào khi viết các bài thơ của mình nhé!
Xem thêm về Nguyễn Đại Bường tại đây
Lại về với rẫy
Lại về cơm mới mừng tạ rẫy
Bóng lá níu chân người
Khói hương bám tóc
Hơi thở nồng cay tiêu sọ, tiêu xanh
Hạt cà phê lừng thơm hay ánh mắt người mận chín
Này ly chia xa
Này ly gặp lại
Uống đi cho nỗi nhớ tan ra
Hai mươi năm bazan biền biệt
Ngày xưa bụi đỏ đặc quánh người
Lát dép dày mo nặng trình trịch
Chừ bê tông chạy vào tới hiên nhà
Ong ong máy lạnh
Cứ sợ huơ tay làm bẩn bàn ghế
Soi gương vào đâu cũng được
Bạn nói mày ảo vừa thôi
Đừng làm thơ nữa
Về đây với tao, có gì ăn nấy
Này nấm mối, măng rừng nấu với lá giang
Rượu chuối hột rót ra sóng sánh
Tinh tế gấp ngàn lần
Mấy bài thơ vớ vẩn mày cày bòn nhuận bút
Uống đi thằng lỡ thợ lỡ thầy
Ừ uống chứ sao không
Hai mươi năm vác sạc-lây khoét đất
Xương ngấm bụi sình
Đêm nằm mê sảng củ khoai lang nướng xổi
Sấm chớp xạt ngang tai khét lẹt
Câu thơ trên vỏ bao thuốc lá
Viết xong rồi bật quẹt lửa châm
Hai mươi năm lại về cơm mới
Cứ ngỡ đã quên rẫy rồi
Mà chuyện cũ kể hoài không hết
Mòn răng kìn kịt
Trũng sâu tròng mắt
Đêm ngủ lại
Gác chân lên nhau mà kể chuyện núi đồi
Ai mất ai còn
Nhớ mưa đầu mùa bất chợt
Đất thở phập phồng ngốn ngấu mây
Vợ quen hơi chồng nửa đêm mò vào đẩy phên liếp
Bật dậy kéo quần lên chạy ra sân bụm bạt cà phê
Con cún cười ríu rít đuôi tít mắt
Ừ về với mày đây
Với dã quỳ vàng nhuộm chân trời
Là về với hạt bắp ngô ủ lọ nghẹ giàn bếp
Với đụn cây khoai mì phơi nắng chờ mưa
Phơi ngàn mắt lá
Câu thơ ngọ nguậy bật mầm.
Thực tập ngủ sâu
Ba tháng rồi không viết được một câu thơ
Bỏ nhớ bỏ quên tan mây biếc
Cái đồng hồ báo giờ
Đều đặn reo vòng xuyến nhật nguyệt
Hôm qua người bỗng đến thăm
Mùi nước hoa đắt tiền nghe quen lắm
Trôi loanh quanh thật chậm chỗ anh nằm
Chằng chịt dây nhợ bò cũng chậm
Rồi tan ra từng mạch máu li ti
Ba tháng rồi đánh đu giữa mê và tỉnh
Mùa mưa đã về rồi sao
Giọt nước treo đầu hồi từ ký ức
Chừ còn lung linh soi gương bầu trời cao
Em ạ
Cứ lặng thinh như làn hơi thở
Để giọng người hư vô
Chỉ ánh mắt ngày xưa vụn vỡ
Ghép thành trong anh ngày tháng hóa ơ hờ
Tập ăn lại miếng cơm có mùi vị sinh hóa
Trắng hơn tấm drap trải giường
Vốc bụm thuốc màu đỏ, màu xanh, màu vàng nghệ
Thành gam màu mới tím rịm trên tường
Câu thơ đi hoang non ba tháng
Và em của thời lận đận
Không khác gì nhau đâu
Cho dù anh chỉ mới thực tập giấc ngủ sâu!
Viết trước lúc đi ăn cưới
Tôi xốc tung mọi thứ để chỉ tìm cái bàn chải đánh giày
Chỉ còn năm phút nữa là đến giờ nhập tiệc cưới
Đôi giày chẳng mấy khi dùng bám đầy bụi
Lô-gích là đánh bóng lại thôi.
Cứ nghĩ mình lùi xùi chết nết quen rồi
Ra khỏi cửa lại sợ ánh mắt người xoi mói
Cả thiên hạ bảnh bao đi ăn cưới
Thì mình tại sao không.
Chỉ vì một cái mũi giày thôi cũng có lúc nhập đồng
Lịch sự đúng là điều cơ cực
Để chút nữa đây nâng ly chúc mừng trăm năm hạnh phúc
Đừng vấn vương chi cái bàn chải đánh giày
Nhớ hay quên giấu vào cơn say
Thấy ai cũng đẹp mà mình cũng đẹp
Nhưng làm sao có thể xóa đi lởn vởn điều rất thiệt
Chỉ vài bữa nữa thôi
Đôi giày tinh tươm lại meo mốc, cũ xì!
Viếng Trúc Lâm Thiền Viện ở Đà Lạt
Đến đây, chẳng lẽ hỏi thiền
Cứ đi mệt nghỉ thì yên ắng ngồi
Ngàn thông so đũa lên trời
Hồi mô chừ có nói lời nào đâu
Có xuống mới biết vực sâu
Có lên mới thấy trên đầu nắng hoa
Cửa thiền như gần như xa
Vì ai gót lụa áo xòa bước đi
Là tôi rảnh quá hóa si
Nghe lời kinh vọng tưởng thì thầm em
Chùm hoa oằn giọt sương thềm
Dường như nép lại cho mềm môi nhau
Đà Lạt dốc thấp dốc cao
Đường nào dẫn lối tìm vào tịnh an
Em nghiêm trang lễ Phật Hoàng
Tôi tìm chỗ vắng ngắm ngàn thông reo.
Ở Bảo tàng Chăm Đà Nẵng
Vào đây xem đá múa
Búp ngón tay sen xòe lửa bập bùng
Đường eo cong vòng bẻ gió
Bẻ ánh nhìn tôi lạc phía vô ngôn
Rồi lại xem đá thiền
Vết khắc làn hơi thở hằn sâu
Hít hà ấm nóng
Nắng mai chảy thành dòng
Ngấm bóng
Cứ sợ mỹ nữ tụt váy thổ cẩm
Cứ sợ thần Shiva hôn trầm
Tôi hóa thành đá
Đổi chỗ cho nhau
Để những pho tượng ngàn năm
Vô tâm thay tôi di động cõi người.
Về với bếp quê
Về quê, xuống bếp nấu cơm
Vô tâm cứ nghĩ mẹ còn như xưa
Tuổi già sáng nắng chiều mưa
Chợt quên chợt nhớ chợt chưa chợt rồi
Con đi qua mấy dặm đời
Về huơ rơm rạ ngồi cời lửa thơm
Miếng mềm là miếng ngọt ngon
Mẹ ơi răng mẹ cái còn, cái lay
Khói hun xông mắt xè cay
Liu riu con chụm lửa này lửa thiêng
Bàn tay bưng món chín mềm
Là con bưng cả bình yên tháng ngày
Nồm lên đằm rụng hoa cau
Gầy như dáng mẹ ươm màu tóc sương
Cánh cò trắng cả hoàng hôn
Chon von đời mẹ ngồi thương nỗi nhà
Bao mùa cơm góp trời xanh
Nhớ nồi kho quẹt, dưa cà xó quê
Xới cơm mời mẹ mà nghe
Nụ cười móm mém nở xòe giấc thơ.
Vậy thôi
Tất nhiên là múc đường
Đổ vào ly rồi khuấy
Màu cà phê cứ vậy
Đắng ngọt tùy mình thôi
Chiền chiện vút ngang trời
Kẻ vào mây dòng nhạc
Mình thích thì mình hót
Ai nghe thì nghe thôi
Bài thơ viết xong rồi
Lỡ vất vào máy giặt
Nhớ quên và được mất
Tan bọt xà phòng thôi
Đêm về mệt rã rời
Chợt thấy mình trên vách
Tắt đèn say một giấc
Bóng hình cũng vậy thôi!
Em đến thăm anh
Anh biết là em sẽ đến mà
Như sương khói
Anh đã giấu đi những vỉ thuốc vàng xanh đỏ
Cố nén chặt cơn ho xé toang lồng ngực
Nhưng làm sao giấu được em
Trắng toát chỗ anh nằm
Hai mươi lăm năm
Chưa bao giờ ánh mắt nhìn ngượng nghịu thế
Anh cố cười vui bảo em ngồi lại gần anh thêm tí chút
Sao em quay đi lau vội khóe mi buồn
Ngày xưa khi ta đến nhau
Em đã có lý và anh không hề vô lý
Tình yêu đã mách bảo điều gì
Anh nghĩ suốt cuộc đời này vẫn thế
Tươi nguyên như nụ hôn đầu đêm làng quê yên ả
Ngày ta xa nhau
Anh đã có lý và em không hề vô lý
Cơn cớ gì anh còn đau mãi, phải không em?
Anh nhận ra trong sự chăm chút thoáng chốc
Không phải vì thương hại
Không phải vì sẻ chia
Mà cả một quãng đời gừng cay muối mặn
Cả giận hờn và ân ái thiêng
Anh buồn vì không thể cùng em đi trọn con đường
Nhưng anh mừng cho em
Thời gian hồi sinh tươi đẹp
Điều bí ẩn ấy thời gian mới thấu rõ
Kéo dài hơi thở anh
Chưa bao giờ anh thấy đời này đáng yêu đến thế
Em
Hãy quên đi mảnh giấy ly dị vô hồn
Chỉ còn lại con người với nhau rất thật
Vì nhau
Vì nhau nên có nhau
Và vì nhau nên chia xa mãi mãi
Em
Sao em không đưa người ấy vào đây một lát
Để anh có dịp đôi lời
Được bắt tay và mời nhau ly trà ấm
Nói chuyện với nhau như những người đàn ông
Nắng Sài Gòn mùa này thắm lắm kia mà
Hãy vui lên và về đi em nhé
Đừng để người ấy phải quá lâu chờ đợi
Anh thực lòng sốt ruột tiễn em
Khoảng trống căn phòng bệnh viện
Đã có dáng em, có hơi thở, có làn hương em
Anh lấy gì khỏa lấp
Ơi, người đàn bà mẹ của các con anh!
Lẽ ra…
Lẽ ra đừng uống thêm một ly nữa
Để buổi chiều trong veo hơn
Dưới đáy hồ
Có những vì sao vừa thức dậy
Lả mềm và lấp lánh khiêu vũ
Tôi biết rằng em đang dõi theo tôi
Trên cao mây
Những con cá bảy màu quẫy cựa
Ngốn ngấu thiên đường
Cánh nan quạt xòe đuôi lộng lẫy
Tôi biết rằng em đang nghĩ về tôi
Lẽ ra
Tôi cần có một điểm dừng
Để biết rằng em vẫn còn ở đó
Vẫn yêu những thói tật của tôi như ngày nào
Không còn có lý do gì để rót ra một ly nữa
Tôi bật dậy
Bay lên cao
Hóa ngàn sao trời lúng liếng
Ngập lặn tận đáy hồ
Vảy cá bảy màu phát lân tinh ảo diệu
Thế nhưng tôi lại bật nắp chai
Hổ phách sóng sánh mắt người ngày đã xa
Róc rách lời yêu cũ
Em có biết điểm dừng ở đâu
Chỉ tôi với…
Sóc Bombo mùa gió hú
Người già S’tiêng lại lên đồi gió hú
Chỗ ngày xưa tỉa hạt lúa, hạt ngô
Gió từ lũng sâu
Tràn lên dốc bụi đỏ
Thông thốc bạt sườn cây
Quật rát mặt người.
Mẹ S’tiêng vung chày lún đất
Hạt giống bay ngang
Rồi ngủ ngoan lòng đất
Rồi ngồi dậy
Bật mầm xanh nhuộm với trời
Mẹ không còn nhắc chừng cơn gió
Không còn càm ràm ông già như xưa nữa
Uống cho lắm vào
Đến tỉa hạt mà thả không đúng lỗ
Đồi núi cười ngả nghiêng!
Ở Bù Đăng
Cái cối, cái chày trong tủ kính bảo tàng
Cái nia, cái mẹt trong đêm hội diễn văn nghệ
Cắc cụp cùm cum
Nảy hạt giống mùa sau un khói bếp
Trôi nghiêng trời mây
Nắng vẫn ngày cũ
Gió vẫn ngày cũ
Ngàn năm du ca
Người già S’tiêng xuống đồi gió hú
Cây cà phê, cây cao su ngả bóng sau lưng
Đường nhựa rộng thênh cánh cung đồi núi
Thảo nguyên sương xuân mướt cỏ
Thầm nhớ mùa xưa gió hú
Choàng cơn mơ
Hạt giống rơi xiên vẫn về với đất.
N.Đ.B.
NGUYỄN ĐẠI BƯỜNG
Tên thật: Nguyễn Quốc Huấn
Năm sinh: 1960
Năm kết nạp vào Hội VHNT Tỉnh BR-VT: 2005
Đã nghỉ hưu.
- Thơ đã xuất bản:
– Người Trồng Cỏ Bên Đường. NXB Hội Nhà Văn 2007
– Về Bên Dòng Sông. NXB Hội Nhà Văn 2012
– Về Trước Hiên Nhà. NXB Hồng Đức 2020
Có thơ đăng trên các báo, tạp chí Văn nghệ Trung ương và địa phương.