VTH – Văn học Nga ảnh hưởng lớn đến phong cách viết của tôi, thấm vào tư duy logic của tôi rất nhiều. Tôi rất vui khi biết tin này:
Các thiên tài văn học cổ điển Nga đã vượt qua các đại diện lớn nhất của các nền văn học của các nước trên thế giới. Đây là kết quả của cuộc khảo sát rộng rãi được tiến hành đối với hơn 100 nhà văn đương đại của Vương quốc Anh và Mỹ.
Đại văn hào Leo Tolstoi
Hơn một trăm nhà văn nói tiếng Anh đã thực hiện xếp hạng 10 kiệt tác vĩ đại nhất của thế kỷ XIX và XX cũng như 10 nhà văn vĩ đại nhất mọi thời đại. Những cái tên thường gặp nhất là Lev Tolstoy, Fyodor Dostoevsky, Anton Chekhov và Vladimir Nabokov. Các đại văn hào cổ điển Nga không chỉ hiện diện trong mỗi hạng mục mà còn dẫn đầu bảng và “để lại” sau lưng những tên tuổi như Shakespeare, Flaubert hoặc Fitzgerald.
Vladimir Nabokov
Đứng đầu mười tuyệt tác văn học vĩ đại nhất thế kỷ XX là cuốn tiểu thuyết “Lolita” của Vladimir Nabokov – bậc thầy xuất sắc của văn học thế giới. Tuy nhiên, không phải cốt chuyện cám dỗ đã đưa “Lolita” lên đỉnh điểm vinh quang. Theo nhà phê bình văn học Nga Igor Shaytanov, Vladimir Nabokov đã dự đoán được tương lai chung của nền văn học. Ông nói: “Nabokov là một trong những nhà tiền thân của cái gọi là chủ nghĩa hậu hiện đại. Đó là tính phản xạ đặc biệt của văn học hiện đại, khi một nhà văn viết và đồng thời nhìn vào bản thân mình từ bên ngoài. Ý tưởng về việc ‘tôi viết thế nào’ đã được Nabokov đưa thành đề tài và là chủ bài trong sáng tác của ông”.
Theo ý kiến của các nhà văn Anh-Mỹ, thật thú vị khi cuốn tiểu thuyết đầu bảng của thế kỷ XIX cũng là một cuốn sách về một người phụ nữ. “Anna Karenina” của Leo Tolstoy là một kiệt tác của văn học cổ điển Nga. Tuy nhiên, sự nổi tiếng của “Anna Karenina” không nhất thiết phải qua tiến hành thăm dò. Cuốn tiểu thuyết đã được dịch ra tiếng Anh ít nhất bốn lần, số lượng ấn hành lưu thông của các lần tái xuất bản quyển sách này là không thể tính được. Và nếu tính cả đến yếu tố điện ảnh của “Anna Karenina”, có thể nói chắc chắn rằng cả thế giới biết về câu chuyện của nàng.
Đứng hàng thứ ba trong 10 tuyệt tác vĩ đại nhất của thế kỷ XIX là cuốn tiểu thuyết sử thi “Chiến tranh và Hòa bình” cũng của Leo Tolstoi.
Fyodor Dostoyevsky
Trong top 10 tiểu thuyết hay nhất thế giới “Tội ác và trừng phạt” của Fyodor Dostoyevsky và đây cũng là điều dễ hiểu. Trong khi cho rằng không thể tưởng tượng thế kỷ XIX hay thế kỷ XX nếu không có Dostoevsky, học giả Nga Igor Volgin nhận định: “Dostoevsky không chỉ đơn giản là một nhà văn mà còn là một cột mốc quan trọng trong nhận thức thế giới, bởi thế giới sau khi Dostoevsky đã trở nên khác trước, con người trở nên nhận biết về bản thân mình nhiều hơn những gì anh ta đã biết cho đến nay”.
Anton Chekhov
Điều đáng ngạc nhiên là trong “Top 10 của thế kỷ XIX” có cả truyện ngắn của Anton Chekhov. Ngày nay người ta biết đến văn hào Chekhov chủ yếu như một nhà soạn kịch chứ không phải là nhà văn xuôi. Điều này dường như là đúng nếu tính theo các số liệu thống kê kỷ lục việc dựng kịch của Chekhov trên toàn thế giới. Tuy nhiên, trong các câu chuyện của Chekhov có một “quyền lực nắm bắt” đặc biệt.
Nhà ngôn ngữ học Irina Murzak Nga giải thích: “Những câu chuyện ngắn của Chekhov là những tiểu thuyết được nén lại. Chúng rất ngắn, rất gọn gàng, nhưng hình thức thể loại của chúng thì vô cùng đa dạng. Thông thường, những nhân vật trong truyện của Chekhov được miêu tả không phải trong xã hội mà là trong chính bản thể của họ. Và kết cục truyện của Chekhov luôn bất ngờ. Hay nói chính xác hơn là không có. Chekhov không chỉ ra cách tháo gỡ, bởi vì cuộc sống không đưa ra kết cục”.
Luôn luôn mang tính chất thiết thực trong các tác phẩm của cả Chekhov, Tolstoy lẫn Dostoevsky. Đó có thể là lời giải thích xác đáng cho sự hiện diện liên tục của nền văn học cổ điển Nga trong xếp hạng các tuyệt tác văn học thế giới, được xuất bản không chỉ bằng tiếng Anh mà cả bằng các ngôn ngữ phổ biến khác trên toàn thế giới.
Minh Châu
(theo “Tiếng nói nước Nga”)