VTH – Mình đã giới thiệu bài bình “Trăng xưa” của thạc sĩ Đặng Cao Sửu, nay mình lại hân hạnh giới thiệu bài bình”Trăng xưa” của anh Vân Đình Hùng. Thói quen ngắm trăng của mình và người xưa đã được người nghệ sĩ họ Vân nhìn ở những góc độ rất riêng…
Trăng xưa
Em lang thang một mình bên biển vắng
Chiều hoàng hôn tim tím cả đất trời
Sóng nhè nhẹ ru cát vàng lặng lẽ
Giữa mây hồng thấp thoáng hải âu bay
Lặng phút giây rồi hoàng hôn dần tắt
Nhường ánh trăng vằng vặc của đêm về
Gió êm ả, dịu dàng trăng lan toả
Rắc nỗi buồn trong từng cánh hoa rơi
Trăng vẫn thế, biển ngày xưa vẫn thế
Góc phố quen, con đường nhỏ bồi hồi
Cà phê đắng từng giọt rơi nhè nhẹ
Kỷ niệm về còn in dấu hôn môi
Trăng vẫn thế, cả đất trời vẫn thế
Vũ trụ thênh thang, nhân loại bộn bề
Giữa hoang phế, những mầm cây vẫn hát
Chỉ chúng mình là đã khác ngày xưa.
26.9.2006
Vũ Thanh Hoa
Nỗi đau sau cuộc chia tay buột ra không đừng. Những kỷ niệm xưa, gói trọn trong vết chân trên cát trắng. Về đêm, cát bàng bạc dưới ánh trăng mờ. Thăm thẳm nghìn trùng, bãi biển hôm ấy sao lại vời vợi buồn. Trăng vẫn thế, chỉ có lòng là khác. Nỗi khắc khoải, nhớ thương tiếc nuối dâng đầy, dâng đầy… rồi lại theo nhịp thủy triều lúc xa lúc gần mà xô bờ. Biển đêm nay tấu nỗi buồn cô tịch, mỗi thanh âm phát ra từ dãy vết chân nhỏ in trên cát trắng sắp thành hàng xộc xệch, xa tắp, nhỏ dần…
Thơ Vũ Thanh Hoa ít viết theo nhịp chẵn lành hiền. Bài Trăng xưa có lẽ là bài cuối của một thời, một bóng một hình. Và có lẽ đến khi viết xong Gửi Thảo, nỗi lòng kia mới như được cất đi cái nhọc nhằn đau đáu, của bổn phận, của nghiệp được rèn dậy để hành nghề. Gánh nặng ấy được Nàng thơ cởi tháo. Cánh cửa ngôi đền thi ca lơi then. Thơ Hoa lẻn vào theo lối hẹp. Thoạt đầu cũng ngơ ngác, ngỡ ngàng với muôn hồng ngàn tía. Óng ánh, dịu hiền, gai góc dữ dội, xô bồ bon chen… nhưng nhiều nhất là tự sự. Tự sự để giãi bày, giãi cái băn khoăn chất chứa nặng chịch trước đây sao giờ tự dưng nhẹ tênh.
Tứ của Trăng xưa không mới! Nó thường thấy của những trạng huống tương tự ở các tác giả trước đó, cùng phái, khác phái. U buồn, mà không bị sa đà, vẫn nhận thấy, nhận ra hướng đi mờ ảo. Định thần, con đường phía trước đã rõ dần, nét dần. Và thốt nhiên nghe những mầm cây vẫn hát. Nếu giác quan ấy, cái khả năng nghe thiên nhiên nói ấy không kịp đến thì điều gì xảy ra nhỉ? Làn nước dào dạt đêm ấy chăng? Biển đêm, trăng ấy, vẫn xô bờ. Trăng vẫn thế, cả đất trời vẫn thế.
Thơ Hoa hay nhắc đến cà phê đắng. Cà phê chảy chầm chậm, từng giọt, từng giọt như điểm canh cho nỗi buồn. Một đời uống cà phê đen, nghiền thứ nước đen sóng sánh ma mị. Nó có thể căng thêm sự chịu đựng của đám dây thần kinh đang chùng, rối bời, căng đôi mắt mệt mỏi mà nhìn thấu cái thực cái cô đơn kia. Những giọt cà phê trong thơ Hoa, mỗi lần xuất hiện lại có mỗi tâm trạng, chẳng lần nào giống lần nào. Sau này Hoa còn nói chuyện với chúng trong một bài thơ khác và chúng luôn đồng hành để chia sẻ thời gian nghiệt ngã lăn theo chiều cố định, nặng nhọc hướng về cõi trước, phía trước mà không ai đủ sức vần ngược được. Đấy là thực tế. Là điều bất biến. Quay ngược được chúng chỉ là những phút thăng hoa hiếm hoi, khoảnh khắc hiếm hoi. Và qua đi thật nhanh cái vi diệu kia để lại ngã phịch vào hiện tại phũ phàng nghiệt ngã mà thôi.
Giữa hoang phế, những mầm cây vẫn hát là câu thơ cất cánh. Quả có thế, khi tôi mượn hai câu thơ của nhà thơ Vân Long để dẫn:
Một đời uống cà phê đen
Hóa ra ta uống hồn hoa trắng
(Câu thơ xinh xắn này tôi được nghe nhà thơ đọc ngay trong cái thơm ngậy của hoa cà phê trắng muốt trong sương sớm Plâycu.)
Phải rồi hồn hoa trắng khi thoát xác có màu đen sóng sánh, thơm ngậy, gọi mời. Trăng xưa ơi, cứ dải đều lụa mỏng, lụa mỡ gà để gió lay, gió thổi, gió hờn, gió dỗi. Ta đã nghe những mầm cây hát. Hát khúc bi mà không não. Khúc ai mà không oán. Ai ơi là khi khúc Nam ai ta vừa nghe mầm cây bật hát. Kìa nó đã chuyển sang Nam bằng. Bằng…, bằng… lòng. Tự dưng cái nhịp trong bài thơ đã làm nên thương hiệu Trăng xưa. Có một gã nhạc sỹ khờ khạo đến đúng lúc, nhặt vết chân mùa cũ ghép thành Trăng Xưa của riêng gã. Thế là trời cũng đền bù cho cái thua thiệt sau chia tay. Tự dưng Hoa lại nghe khúc hát mầm cây vút lên: Chỉ chúng mình là đã khác ngày xưa.
Hồn hoa trắng ngập tràn lối cũ, trong không gian cũ, trời đất cũ, biển cũ… Bất ngờ ánh dương đang le lói phía Đông để ngày mới lại bắt đầu.
13/7/2011_Vân Đình Hùng