Tuổi ta nhiều hơn tuổi các ủy ban

Tôi bàng hoàng khi nghe tin tỉnh Đồng Nai tổ chức một cuộc họp đặc biệt nhằm “đối thoại” về một bài thơ. Trong thời buổi kinh tế thị trường này, chẳng lẽ thơ lại được bất ngờ ưu ái như thế sao?

Nhà thơ Đàm Chu văn, PCT HVHNT Tỉnh Đồng Nai giao lưu và đọc Thơ tại Ngày thơ hiện đại tại Bà Rịa-Vũng Tàu năm 2011

Lời những cây dầu cổ thụ ở trụ sở ủy ban nhân dân

Tuổi ta nhiều hơn tuổi các ủy ban
bao nhiêu lượt mùa xuân về không nhớ nữa
những tòa nhà cao tầng có thể cao hơn ta nhưng vẫn cần sự che chở của ta
ta ủ rừng đại ngàn trong từng thớ cây mạch rễ
ủ thời gian trong xạc xào tiếng lá
ủ niềm vui, nỗi buồn những sớm nắng chiều mưa…
Sông Đồng Nai dâng tuần tự nhịp mùa
trong tầng tầng nước kia có hàng triệu giấc mơ thao thức
ta nghiêng vào sóng nước
nước tràn lên ta vô tận thời gian
nghiêng vào mênh mang
mênh mang nói với ta bằng lời của nắng
thuở nai, mễn đàn đàn ran suối vắng
“tác…tác…” gọi bạn tình náo nức nhịp rừng sôi
lặng như cây cũng muốn góp lời
có một cánh bướm trắng đang đậu trên ngực ta vụng dại và tin cậy
Một sớm mai thức dậy
hơi phố thị ngạt ứ lồng ngực
bằng bản lĩnh của loài tứ thiết
những cánh tay xanh cố trỗi vượt lên cao…
Ta phải nghe những mặn nhạt cuộc đời bên ký ức xưa bầu bạn
nơi quản lý và sản sinh những buồn vui, số phận…
những thánh nhân bên cạnh những tầm thường
chợt khát thèm một sớm mù sương
không nhìn rõ mặt người
mơ màng
hi vọng.

ĐÀM CHU VĂN
(Nguồn: báo Văn Nghệ ngày 16-4-2011)

>> Nhà thơ gặp rắc rối vì… thơ
>> Phạm Xuân Nguyên đề xuất… “Giải cứu” thơ
>> Sao vẫn cố tình làm khó cho…thơ (!?)
>> “Nhất kiêng đừng lấy chồng thi sĩ”

 “Đấu tố” thơ?

Tôi bàng hoàng khi nghe tin tỉnh Đồng Nai tổ chức một cuộc họp đặc biệt nhằm “đối thoại” về một bài thơ. Trong thời buổi kinh tế thị trường này, chẳng lẽ thơ lại được bất ngờ ưu ái như thế sao?
Nhưng khi đọc kỹ cái tin và xem kỹ bài thơ được mang ra “đối thoại”, tôi mới lạnh sống lưng khi biết lý do bài thơ Lời những cây dầu cổ thụ ở trụ sở ủy ban nhân dân được mang ra mổ xẻ.

Đầu tiên, phải nói về cái đầu đề bài thơ. Nếu đầu đề bài thơ là Lời những cây dầu cổ thụ ở nhà tôi chẳng hạn, thì sẽ không có vấn đề gì. Nhưng vì tác giả Đàm Chu Văn đã viết Lời những cây dầu cổ thụ trước ủy ban nhân dân, mới nên nỗi! Nhưng đọc kỹ, thì lời những cây dầu cổ thụ trước UBND (tỉnh Đồng Nai chẳng hạn) ấy có nói cái gì sai quấy đâu! Chỉ là những tâm sự, những trần tình, những nhắn gửi đầy yêu thương của một hay những cái cây “cao tuổi”. Khi đã là cây cổ thụ thì tuổi thọ có thể lớn hơn các ủy ban hay các tòa nhà cũng là chuyện bình thường. Chẳng lẽ, vì những cây dầu ấy hơn trăm năm tuổi, lớn tuổi hơn các tòa nhà, kể cả tòa nhà ủy ban, mà nó “có vấn đề”?

Nếu bắt bẻ thơ theo kiểu đó, thì còn ai dám làm thơ nữa?

Tôi nhớ, cách đây mấy năm, có một bài thơ của một tác giả trẻ ở Phú Yên cũng bị đưa ra “đối thoại” với lý do rất mù mờ. Đúng như nhà thơ Hữu Thỉnh – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam – đã viết trong công văn gửi tỉnh Đồng Nai: “Ban Thường vụ Hội Nhà văn VN khẳng định bài thơ có tư tưởng lành mạnh, tình cảm trong sáng, có ý nghĩa khao khát vươn lên tới sự trường tồn của thiên nhiên của dân tộc”. Dù tôi, có lẽ do sự yếu kém của mình, chưa nhận ra những ý nghĩa cao cả như thế từ bài thơ, thì tôi cũng xin cam kết rằng bài thơ này không nói xấu ai, tố cáo ai, không làm hại ai cả. Nó chỉ là bài thơ, đọc được, nhiều người cho là hay. Chỉ những người quá “cả nghĩ” mới tố thêm cho bài thơ này những “cảm nghĩ” mà bài thơ không hề có, với ý đồ gì thì chỉ người tố cáo biết mà thôi.

Tôi là một trong những người đã bỏ phiếu đồng ý kết nạp nhà thơ Đàm Chu Văn vào là hội viên Hội Nhà văn, dù cho tới nay tôi vẫn chưa một lần hân hạnh gặp nhà thơ này. Nhưng tôi đã đọc thơ anh, nhất là đọc kỹ bài Lời những cây dầu cổ thụ…, và tôi cam kết rằng mình đã không bỏ phiếu nhầm. Thơ hay thơ dở cũng tùy người thưởng thức, thơ sống lâu hay chết yểu còn tùy vào “sức khỏe” của chính nó, nhưng thơ không bao giờ bị “bức tử” vì những đơn tố cáo hay những cuộc “đối thoại” mang tính trù dập. Chính tỉnh Đồng Nai, qua cuộc “đối thoại” về bài thơ này, đã và sẽ khiến bài thơ có sức lan tỏa hơn. Nếu đây là ý định tốt đẹp của những nhà lãnh đạo tỉnh, thì tác giả Đàm Chu Văn rất nên cảm ơn họ. Nhưng hãy nhớ một điều, nếu bài thơ của bạn hay, nó sẽ sống, bất chấp những lời tụng ca hay nguyền rủa. Ngược lại, bạn sẽ không có gì phải lo sợ hay ân hận, vì bạn còn có thể sáng tác những bài thơ khác nữa.

Thanh Thảo
Nguồn TNO