Từ “diva” có nghĩa là gì

Diva là một khái niệm ban đầu được sử dụng để mô tả một người phụ nữ có tài năng xuất chúng hiếm thấy, nhưng nhiều người cho rằng ngày nay nó đang bị lạm dụng, đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông, nhằm mô tả các nữ nghệ sĩ thậm chí mới chỉ có chút ít thành công trong sự nghiệp. Khái niệm này có nguồn gốc từ một từ cổ trong tiếng Ý mang nghĩa là “nữ thần”, vốn bắt nguồn từ hình thức giống cái của từ divus trong tiếng Latinh, có nghĩa là “một vị thần”.

Tạp chí Time, số xuất bản ngày 21 tháng 10 năm 2002, cho rằng “Có thể định nghĩa một diva là một cái tôi nữ nhi điên khùng chỉ bù lại được phần nào nhờ vào chất giọng tuyệt vời”. Từ này ban đầu được dùng để chỉ những giọng ca opera nữ tuyệt vời, mà thường là các giọng soprano, nhưng giờ có thể được dùng để mô tả nhiều nữ ca sĩ.

Cũng giống như trước đó, từ prima donna, cũng có nguồn gốc từ opera với nghĩa là “Đệ nhất quý bà”, khái niệm diva đã thoát ra khỏi nguồn gốc mang tính nghề nghiệp và trở nên thông dụng trong nhà hát và ngành nghệ thuật trình diễn. Đặc biệt, vì nỗ lực marketing, từ diva đã được áp dụng cho hầu hết các nữ nghệ sĩ bình dân. Để đạt tiêu chuẩn một diva, cần phải đạt một trong hai hoặc cả hai tiêu chỉ: một giọng hát khoáng đạt, âm vực rộng và/hoặc phong thái trình diễn hấp dẫn, làm chủ được sân khấu.

Một số ca sĩ nhạc pop tuy không hát opera những cũng được gọi là diva: Diana Ross, Barbra Streisand, Madonna, Whitney Houston, Celine Dion, Mariah Carey.

Và câu chuyện Diva Việt Nam

Diva Việt Nam là một danh hiệu được giới báo chí thường dùng khi nhắc đến một số giọng ca nữ Việt Nam. Khoảng từ đầu thập niên 2000, khi khái niệm diva được du nhập và xuất hiện thường xuyên, các ca sĩ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà được báo chí công nhận rộng rãi là bốn diva Việt Nam.

Từ khi xuất hiện ở Việt Nam, khái niệm diva đã gây một số tranh cãi. Nhạc sĩ Quốc Bảo cho rằng diva là mỹ từ của báo giới và không công nhận ai là diva. Theo Lê Minh Sơn, trong giới ca nhạc Việt Nam chỉ có một mình Thanh Lam xứng đáng. Nhạc sĩ Đỗ Bảo cho rằng cả bốn ca sĩ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà đều là diva. Trong một bài phỏng vấn năm 2005, ca sĩ Mỹ Linh trả lời ở Việt Nam chưa có ai xứng đáng là diva. Trong một lần khác vào năm 2007, Mỹ Linh phủ nhận mình là diva nhưng cho rằng hai ca sĩ Lê Dung và Thanh Lam là xứng đáng.

Năm 2005, báo Điện ảnh – Kịch trường Việt Nam phát động một cuộc bình chọn mang tên Diva thế hệ mới 2005. Ban biên tập đưa một danh sách đề cử gồm 13 ca sĩ trẻ, sau đó rút xuống còn 9: Mỹ Tâm, Khánh Linh, Ngọc Khuê, Thu Minh, Mỹ Lệ, Hiền Thục, Hồ Ngọc Hà, Đoan Trang, Thanh Thảo. Nhưng kết quả cuộc bầu chọn không thành công. Các ca sĩ Thanh Thảo, Hồ Ngọc Hà, Mỹ Tâm xin rút tên khỏi danh sách đề cử. Một số tờ báo khác chỉ trích Điện ảnh – Kịch trường lạm dụng tên gọi diva. Kết quả cuối cùng trao cho ba ca sĩ Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương và Đoan Trang. Mặc dù vậy ca sĩ Thu Minh cáo bận không đến nhận dù được mời nhiều lần.

Trong bốn ca sĩ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh và Trần Thu Hà thì Thanh Lam và Hồng Nhung nổi tiếng từ khoảng đầu thập niên 1990. Thanh Lam cùng với các ca khúc của Thuận Yến, còn Hồng Nhung thành công với những nhạc phẩm của Trịnh Công Sơn và một số nhạc sĩ khác. Mỹ Linh được biết tới cuối thập niên 1990 với các ca khúc Chị tôi, Thì thầm mùa xuân… Trần Thu Hà nổi tiếng muộn hơn với những hợp tác thành công cùng các nhạc sĩ như Ngọc Đại, Quốc Bảo và Trần Tiến.

Khái niệm diva thường chỉ được báo chí nhắc tới với những ca sĩ của tân nhạc Việt Nam đương đại, chứ không dùng cho các ca sĩ thế hệ trước như Thái Thanh, Khánh Ly, Lệ Thu, Lê Dung hay của các dòng nhạc khác như Ánh Tuyết, Khánh Hà, Ngọc Hạ…

Phần lớn bạn trẻ thừa nhận Mỹ Linh và Hồng Nhung là diva, còn Thanh Lam và Trần Thu Hà, lạm dụng kỹ thuật quá nên bài hát trở nên “khó nghe”. Các bài hát của Thanh Lam và Trần Thu Hà từ khi dùng các kỹ thuật trong thanh nhạc chưa bao giờ được phổ biến rộng rãi trong công chúng.

Năm 2010, người giành chiến thắng ở Vietnam Idol 2010 là Uyên Linh cũng được báo chí ví như là một tiểu diva (người có đủ tố chất và tiềm năng trở thành diva)

Nguồn brand.hoo.vn