Trong giấc mơ đêm qua…- Vân Đình Hùng bình thơ

VTH – Khi vừa viết xong bài thơ “Lời cầu hôn đêm qua”, tôi liền chia sẻ với một nhà thơ, anh bảo: “Ý tưởng bài thơ của em cực kỳ độc đáo” Tôi trả lời: Không biết có là dự báo điều gì không, nhưng ý tưởng này đã xảy ra trong giấc mơ đêm qua của em…
Với 69 bài thơ trong tập sách thứ 4 vừa xuất bản, “Lời cầu hôn đêm qua” đã được chọn làm tựa đề sau những đắn đo của tác giả. Đã có những bản dịch và những lời bình khác… VTH vẫn rất ưng ý khi đọc bài bình của  Vân Đình Hùng, anh ấy viết thế này:

>>Quyển sách không có trang cuối cùng…- Đặng Cao Sửu
>>Dịch “Lời cầu hôn đêm qua” sang tiếng Pháp

Lời cầu hôn đêm qua
Vũ Thanh Hoa

trong giấc mơ đêm qua
tôi cầu hôn

một người hoàn mỹ
một người tri kỉ
một người bao dung
một người thành thật
một người khuyết tật

tôi khép cánh cửa sóng
chui vào chăn yên bình
nằm xuống chiếc gối mặc định
bàn tay phải nắm bàn tay trái
độc diễn hành trình thế thân

trong giấc mơ đêm qua
tôi cầu hôn tôi

tôi kết một chiếc nhẫn
đeo vào ngón tay mình
tôi nói: “đồng ý”

tôi biết
cuộc hôn nhân này không bao giờ li dị.

28.4.2010

LỜI BÌNH CỦA VÂN ĐÌNH HÙNG:

Hôn nhân là kết thúc sự tìm, hai nửa tìm thấy nhau và chập thành một. Cầu hôn là cầu dẫn đến sự kết thúc ấy. Một tôi-dẫn theo thông báo bằng thơ của việc cầu hôn trong giấc mơ đêm qua! Một ảo ảnh ngôi hai cũng lại chập vào chủ thể ngôi thứ nhất. Cái khác biệt của nó là cuộc hôn nhân này không bao giờ li dị. Lời biết trước hay lời tuyên bố đã tuyên đọc.

Tứ thơ bật ra từ một phi logic sau những trăn trở thường nhật. Những giằng xé, phân thân, khi thì ẩm ướt đời thường, lúc lại hanh khô chay tịnh. Cuộc kiếm tìm để đạt những tiêu chí: hoàn mĩ, tri kỷ, bao dung, thành thật… cuối cùng nó lại chính là mình. Đã gặp một nửa hoàn mĩ, thế nhưng tuổi thọ của nó thật ngắn. Nó chết yểu. Đã từng tìm thấy tri kỷ, thế là giãi bày, thế là tự bạch, thế là sẻ chia… thế mà lại không phải. Tri thì có, nhiều tri trong ấy lắm. Kỷ thì cũng có nhưng nó lại không chịu đứng cạnh tri, nó muốn độc lập theo ý riêng, thế là thành kỷ khác, tách khỏi tri. Đã gặp cả nửa bao dung, nhưng bao dung có mùa. Lúc giao mùa, hay trái mùa chỉ còn cái bao rỗng. Thành thật thì gặp nhiều rồi. Quá nhiều là đằng khác. Dưng mà thành thật ấy trên nền thấp, có lúc sống sượng, khi lại phũ phàng. Thành thử nó lại chưa phải như ý muốn. Thật trăn trở…!

Tách mỗi tiêu chí ra thành riêng biệt thì chưa đủ để cầu hôn. Ngần ấy năm sống, vốn liếng cũng đã kha khá, gặp đủ dạng rồi, thật giả biết ngay, không cần vòng vo. Nhìn ánh mắt, nghe câu đầu, câu ấy bắt đầu từ cái gì, việc gì? Là có ngay lời giải, khỏi phân vân.

Duy có tiêu chí cuối: một người khuyết tật thì chưa, chưa định hình thật nét. Tiêu chí cuối này không bao giờ đứng độc lập. Nó luôn là cái gạch đầu dòng cuối cùng sau những thứ trên mà hình như còn là cái gạch nối ảo mờ đan xen những thứ thật cụ thể ấy vào với nhau.
Mà tự mình cũng đã cầu hôn không dưới một lần. Thậm chí nhìn, nghe lời cầu hôn của khác giới nhiều gấp nhiều lần, có lúc phải buột ra, ngộ nhận. Trong những lời được nghe được nhìn có cả tiếng ve mùa phượng đỏ, có cả lời bướm lóa sắc nắng, có cả lời ong ngọt mật thanh đường. Bặt không có một khuyết tật nào, nó hoàn hảo đến mức nghi ngờ!

Tìm một người khuyết tật. Tìm khuyết tật. Tìm tật. Tìm khuyết để cài những chiếc cúc, đóng ngực nắng vừa mở. Tìm khuyết để điền đầy! Vẫn chưa thấy, không thấy, hay không thể thấy. Còn nằm cả đâu đó phía trước, phía xa, phía sau, xa lắm.
Thế là: khép cánh sóng, chui chăn mặc định, tay hai tay đối xứng. Độc diễn. Một cuộc độc diễn thật như tưởng tượng… Khổ thơ này là sản phẩm tinh của sự tưởng tượng, đắt cho ý táo bạo, lạ cho sự độc hành. Độc hành có đôi, đôi tay của một người!

Khá nhiều thi nhân các thời đi tìm cái tôi bản ngã để có một lập dị. Dị biệt. Cách của mỗi người cũng dị biệt. Cái tôi riêng khá đa dạng trên thi đàn bởi nhiều bóng đổ của những ngọn núi, của những cây cao bóng dài. Nhìn trái sáng, chúng viền nắng, lún phún lóa lân tinh. Người bảo đẹp, người nói không. Âu cũng là sự thường.

Chiếc nhẫn tự kết trong thơ chắc là chiếc nhẫn cỏ, cỏ bồng thi thì cũng từng có một chiếc như thế. Cũng có thể kết bằng những vật khác như mây, như song, như lạt, như nilông… nhiều lắm. Vấn đề là nhẫn cầu hôn tự làm nó mới hợp trong văn cảnh này. Mọi việc diễn như giả định mặc định. Dù có diễn ra như thế nào đi nữa thì cái ước muốn cuối cùng vẫn hiện rõ thành chữ, thành lời. Lời biết trước hay lời ước muốn.

Nếu lời biết trước là ước muốn thì thật hạnh phúc cho những ai đang phải đi tìm. Tìm một nửa với bốn năm tiêu chí dài dòng. Nó gói trong có năm chữ: hôn nhân không li dị!
Thật ra nó đã có, đã tồn tại. Tồn tại trong lời chúc. Tồn tại trong quá khứ những cặp đôi hai nửa sống chung, chập một không rời. Tồn tại trong thơ, trong văn bản xưa xa… thành những giáo lý giáo điều nghe nhiều lần nhàm chán. Tưởng thế mà không. Nó đã hằng có chữ không ấy giữa cụm từ năm chữ nêu trên!

Lời cầu hôn đêm qua thành thơ Vũ Thanh Hoa, đọc nó, những gì dẫn ra, cần nối dài, cần vòng vo thì cũng đã. Lời cầu hôn ấy đúng tâm trạng của người viết. Lời cầu hôn hình như sơ sinh. Không biết nó có song sinh cùng nỗi nhớ trước đó.

Ngày 12/07/2012_Vân Đình Hùng