VTH – Nhà văn Hội An, phu nhân của nhà thơ Lê Huy Mậu đang thời kỳ sáng tác khá “sung sức”. Giới thiệu cùng Bạn đọc tập truyện ngắn đầu tay của chị qua bài cảm nhận của nhà văn Nguyễn Đức Thiện:
MANG NẶNG KIẾP NGƯỜI,
MANG NẶNG THÂN PHẬN NHỮNG NGƯỜI ĐÀN BÀ
(Đọc MANG NẶNG KIẾP NGƯỜI của HỘI AN- NXB HỘI NHÀ VĂN)
Thân phận người, hay đúng hơn là kiếp người là đề tài muôn thưở của người viết văn xuôi. Trên những trang giấy, những con người hoặc là đàn ông, đàn bà, hoặc là người già, người trẻ… hiện ra với đầy đủ những vui buồn, hờn giận, hèn mạt, cao thượng. Mười sáu truyện ngắn và hơn 200 trang sách trong tập truyện ngắn MANG NẶNG KIẾP NGƯỜI của cây viết nữ Hội An đã giúp chúng ta, những bạn đọc, nhìn thấy những số phận người đầy phức tạp. Từng đọc Hội An trên những trang báo Văn nghệ, Văn nghệ trẻ, Văn nghệ Vũng Tàu… nhưng đến tập truyện ngắn đầu tay này của chị tôi mới thấy một cây bút giàu vốn sống, nhiều nghị lực và dám đi vào con đường không thiếu gai góc…
Có một điều dễ nhận ra nhất đó là, Hội An quan tâm rất nhiều đến những thân phận người là đàn bà. Có thể Hội An đã có chủ ý khi viết. Chị muốn từ chị mà bao nhiêu oái oăm của cuộc đời từng khoác lên con người phụ nữ phải được nói ra, được kêu lên, được giãi bày trước bàn dân thiên hạ. Có cả những thân phận phụ nữ được Hội An nhìn rõ cả hai mặt cuộc sống, tích cực và tiêu cực. Những chuyện đời của những người phụ nữ cứ đan xen. Người được, người mất. Người được, vui thì đã đành, người mất cũng đáng thương mà không đáng giận.
Là phụ nữ, họ sống không chỉ vì mình. Đức hi sinh của những người vợ được thể hiện rõ nét trong rất nhiều truyện. Người vợ trong Hoa Xương rồng với tinh thần nhẫn nhục của phật giáo, chịu tổn thương triền miên vì bị chồng phản bội nhiều lần nhưng khi chồng trở nên tàn phế lại hi sinh nốt tình yêu cuối đời đáng được tận hưởng để chăm sóc ông chồng không xứng đáng đó. Người vợ trong Cơn bão xa đã tan, trong Chuyện nhỏ từ những bữa ăn cũng quên cả chăm sóc bản thân chỉ sống vì chồng và gia đình chồng mặc dù không được chồng đền đáp bằng một tình yêu xứng đáng. Huyền trong Hạt bỏng ngô dù dành tình yêu cho người tình đầu đời cũng không dám “nổi loạn” với chồng, và khi nhận ra giá trị thật của tình yêu thì chị hoàn toàn tỉnh ngộ. Người vợ trong Hiến xác giàu tình nhân ái với những người kém may mắn trong cuộc đời. Chị cũng coi nhẹ tính mạng mình hơn quyền được hưởng hạnh phúc của chồng. Đây là một nhân vật được Hội An chăm chút xây dựng để mang nhiều màu sắc huyền thoại.
Như tên của tập truyện, các nhân vật của Hội An, trong những hoàn cảnh bị đẩy đến tận cùng, đều trở trăn với câu hỏi mang đậm tính triết lí nhân sinh: Làm người như thế nào cho đúng? Thật khó! Thật nặng! Và rất nhiều những bế tắc trong cuộc sống đã được giải quyết theo cách nhân văn nhất. Chúng ta đọc, không phải bao giờ cũng đồng tình với cách hành động của nhân vật nhưng cảm thấy mỗi truyện ngắn trong MANG NẶNG KIÊP NGƯỜI của Hội An thật đáng để suy ngẫm. Về mẹ và con, về vợ và chồng, về bạn bè… Đối nhân xử thế trong mỗi chuyện là đề tài để người đọc phải tự lý giải. Truyện hay không phải bao giờ cũng đưa lại sự thỏa mãn mà là sự gợi mở để người đọc suy ngẫm tiếp.
Nếu có phải đóng góp gì cho tác giả, thì chỉ cần một điều: chị đã dùng vốn sống tốn quá. Nó là thế mạnh khi chuyện dày dặn và đầy đủ. Nhưng nó cũng làm cho chuyện đôi lúc bị nặng nề. Nhưng không sao, những kiếp người trong MANG NẶNG KIẾP NGƯỜI vẫn cuốn hút người đọc qua từng trang mà ở đó thân phận người phụ nữ hiện ra lồ lộ với đây đủ hỉ, nộ, ái ố…
NGUYỄN ĐỨC THIỆN