Những tác phẩm văn học VN bị coi là “dâm tục”

Trước “Người tình Sài Gòn”, một số cuốn truyện có yếu tố sex đã bị người đọc “tố” là dâm tục và sau đó đã bị thu hồi.

“I am đàn bà” của Y Ban

Tiểu thuyết “I am đàn bà” của nhà văn Y Ban được phát hành vào đầu quý IV năm 2006. Tác phẩm kể về một người đàn bà sau khi chồng mất đi khả năng tình dục đã quyết liệt tìm mọi cách để có được tình yêu nhằm đảm bảo những nhu cầu bản năng chính đáng. Nhưng thất vọng trước thế giới đàn ông, chị phải tự sắm cho mình một liệu pháp công nghiệp là cái “chim” giả. Đằng sau khát vọng của nhân vật chính là rất nhiều những ẩn ức bị dồn nén bởi hoàn cảnh xã hội.

Tuy nhiên, một số ý kiến, ngay cả đồng nghiệp của Y Ban đã trích những lời phản ứng gay gắt của độc giả cho rằng những đoạn tả sex trong tác phẩm này quá tỉ mỉ, trần trụi.

Nói về “đứa con tinh thần của mình” trước phản ứng của dư luận, nhà văn Y Ban thừa nhận, so với các tập truyện đã xuất bản trước đây, “I am đàn bà” là sự cách tân mạnh mẽ, buông thả hơn để ngòi bút của mình tự do khi viết về chuyện đàn ông, đàn bà, về những khát vọng và đam mê của người phụ nữ.

“Người ta nói cách miêu tả về sex của tôi quá tỉ mỉ và tự nhiên, nhưng tôi lại nghĩ, cái “tục” của truyện, nếu có, không phải ở sự miêu tả mà ở ý tưởng: phụ nữ có thể dùng một cái “chim” giả để thay thế cả thế giới đàn ông” – lời của Y Ban.

Đến giữa tháng 3/2007, Cục Xuất bản – Bộ Văn hóa Thông tin đã có công văn gửi các Sở VH-TT địa phương yêu cầu phối hợp với thanh tra văn hóa và thị trường đình chỉ phát hành, đồng thời thu hồi tập truyện ngắn “I am đàn bà”.

Lý do có quyết định trên là Cục Xuất bản nhận được công văn của NXB Phụ nữ báo cáo cuốn “I am đàn bà” đang lưu hành trên thị trường là sản phẩm chưa hoàn thiện: Đối tác Nhã Nam không tuân thủ quy trình biên tập. Cụ thể, trong bản thảo “I am đàn bà”, NXB đã sửa chữa, gạch bỏ một số trang đoạn nhưng Nhã Nam không thực hiện theo đúng yêu cầu của NXB.

“Sợi xích” của Lê Kiều Như

Vừa ra mắt bạn đọc ngày 12/3/2010, cuốn “Sợi xích” của Lê Kiều Như đã bị ngưng phát hành ngay sau đó 2 ngày. Tuy nhiên, một chương của cuốn truyện “kịp” đến với bạn đọc qua các website trước đó.

Chỉ thời gian ngắn sau khi một chương trong cuốn truyện của Lê Kiều Như được đưa lên mạng đã có rất nhiều phản hồi của cư dân mạng. Đa phần trong số đó tỏ ra khá “bàng hoàng” với nội dung chương sách mà họ vừa đọc được. Nhiều người tỏ ra bức xúc với việc vì sao một cuốn sách có những đoạn văn “khiêu khích”, dung tục như vậy mà vẫn được cấp quyền xuất bản.

“Sợi xích” viết về bi kịch cảm xúc của một phụ nữ, từng hạnh phúc rạng ngời trong ngày cưới nhưng sau đó lại sống những chuỗi ngày lặng lẽ và đớn đau trước sự bất lực của chồng. Nỗi cô đơn chuyển hóa dần thành cảm xúc đau khổ và căm hận khi chị phát hiện sự lừa dối đớn đau khác của chồng mình.

Người đàn bà sống từng ngày trong nỗi khao khát nhục thể và lặng câm với sợi dây xích chôn chặt đời mình. Người chồng vì quá yêu thương vợ không từ một thủ đoạn nào để giữ cô bên cạnh mình, hành hạ, ghen tuông mù quáng, tàn nhẫn khi trói vợ trong nhà và chăm sóc cô như một đứa trẻ. Anh ta không biết rằng chính những ngày tháng đó, vợ đã đi tìm cái bản năng con người tưởng chừng bị đánh cắp, trong vòng tay của một người đàn ông khác – chỉ đáng gọi là cậu nhóc.

Sợi xích chỉ gói gọn 4 con người hữu hình có mối liên hệ gắn kết với nhau và cùng xoay trên cái nền tâm trạng của nhân vật chính, lấy tình dục làm trục di chuyển cảm xúc. Lời thoại, tình huống của các nhân vật đơn giản và không có những điểm thắt mở nào cũng như cách lý giải thuyết phục hơn cho một phận người.

Cảm xúc của nhân vật chính trôi trong sự mờ nhạt với những thay đổi tâm thức giản đơn. Tất cả đã khiến cho nội dung “Sợi xích” khá nhạt, điều ám ảnh còn lại là quá nhiều những câu chữ miêu tả không ngần ngại chuyện tình dục phòng the.

Theo nhiều ý kiến đánh giá, “Sợi xích” không đủ chữ để gọi là tiểu thuyết, cũng khó gọi là tác phẩm văn học đúng nghĩa. Văn học có quyền khai thác tất cả mọi khía cạnh về con người, không ngoại trừ tình dục nhưng nó thể hiện những khao khát lớn lao hơn – những khao khát mang giá trị của sự giải phóng, tự do và hạnh phúc. “Sợi xích” chỉ có thể để lại trong trí nhớ người đọc về bi kịch của người phụ nữ trước những bất hạnh không thể ngờ trong cuộc sống hôn nhân nhưng không đủ sức nặng để độc giả có thể tìm thấy trong đó những triết lý cao cả vượt thoát từ nỗi đau của thân phận để sẻ chia.

“Ở lưng chừng nhìn xuống đám đông”

Tập “Ở lưng chừng nhìn xuống đám đông” của Nguyễn Vĩnh Nguyên gồm 13 truyện ngắn, được phát hành hồi tháng 4/2011.

Theo đánh giá trên một tờ báo, tác phẩm đề cập đến một chủ đề ngồ ngộ của văn xuôi hiện nay. Ngộ vì 13 truyện ngắn này ít có bóng dáng của những truyện ngắn có nội dung thông thường, khác cả lối viết của Nguyễn Vĩnh Nguyên trước đây, nay đọc, người ta thấy cả những kết quả nghiên cứu khoa học ở trong đó. Ngộ vì góc nhìn (ở lưng chừng) và cả quan niệm về truyện ngắn, nó không bị gò bó vào cấu trúc cố định, như một cuộc lắp ghép, cắt dán và cả giễu nhại. Có đoạn, tác giả còn khuyên độc giả nếu không có quan tâm thì đừng đọc, vì nó dành cho những kẻ “ở lưng chừng”.

Tuy nhiên, ngày 1/11/2011, Sở TT-TT TP HCM đã quyết định thu hồi cuốn sách “Ở lưng chừng nhìn xuống đám đông” của Nguyễn Vĩnh Nguyên vì cho rằng nội dung trong đó truyền bá lối sống dâm ô đồi trụy, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam.

Sau khi có quyết định, chiều ngày 8/11/2011, NXB Hội Nhà văn tổ chức buổi tọa đàm kín. Tại đây, phần đông các ý kiến đánh giá về nội dung cũng như chất lượng tập truyện khá đa dạng và thẳng thắn, thậm chí có nhiều ý kiến trái chiều. Mặc dù vậy, các chuyên gia thẩm định đều cùng đi đến một kết luận rằng: “Ở lưng chừng nhìn xuống đám đông” là tác phẩm văn học lành mạnh, việc “khép tội” cuốn truyện tuyên truyền cho dâm ô trụy lạc đến mức phải bị xử phạt hành chính và tịch thu là không thỏa đáng.

“… Từ góc độ một người đọc, tôi thấy cuốn sách này đúng là có nhiều yếu tố tình dục, tương đối khó hiểu, khó cảm nhận, đọc rất mệt mỏi. Nhưng bảo nó có kích động tính dục, dâm ô thì không phải”, ông Lý Bá Toàn, Phó Cục trưởng Cục Xuất bản nhận xét.