Thời của online, mọi hỉ , nộ, ái, ố… đều diễn ra trên mạng. Ý tưởng “Nghĩa trang online” thật độc đáo nghe có vẻ… vô lý nhưng nghĩ cho cùng, nó cũng có ý nghĩa với những nỗi đau tâm hồn trong thời đại công nghệ thông tin…
Buồn do học hành sa sút, công việc không thuận, tiền kiếm chẳng đủ tiêu xài… Nhưng nỗi buồn do mất người thân, do thất tình thì dai dẳng và sâu thăm thẳm. Nếu không tự thoát ra khỏi buồn đau, con người ta sẽ trở nên u uất mà sinh bệnh. Nhưng thoát ra bằng cách nào?
Nhiều người trẻ chọn giải pháp chôn tình yêu đã chết của mình bằng một ngôi mộ trên mạng và thi thoảng ghé thăm để nhắc nhở bản thân rằng – tình yêu đó chết thật rồi…
Chôn… tình yêu
Nghĩa địa… tình yêu, nghe tưởng để dành cho những kẻ hận tình nhưng khi bước chân vào tôi mới biết rằng, đó không hẳn là một nơi dành cho những kẻ yêu… cực đoan. “Gió vô tình”, là tên ngôi mộ tình yêu mới nhất trong cái nghĩa địa chứa đủ mọi cung bậc của tình yêu nam nữ. Thay ở phần ngày sinh, trên hầu hết các bia mộ ở nghĩa địa này đều ghi “ngày quen nhau”.
Gió vô tình ghi ngày quen nhau là tháng 11/2010 và “ngày mất” 7/4/2011, cách đây chưa lâu. Cũng giống như nhiều cặp tình nhân khác, Gió vô tình có ngày kỷ niệm là lễ Noel – dịp mà trai gái thường rủ nhau đi chơi và nên… chuyện. Yuna, người lập ra ngôi mộ có tên Gió vô tình viết rằng: “Đôi lúc cuộc sống không như ta thường nghĩ và một kết thúc có hậu cho một chuyện tình không hẳn là mãi mãi bên nhau…
Kết thúc tại đây là đẹp nhất cho chuyện tình này và hy vọng cả anh và em sẽ sớm tìm được hạnh phúc. Anh chính thức yên nghỉ trong trái tim em tại đây, ngày hôm nay…”. Chôn một tình yêu như cô gái này đâu có gì là cực đoan, chôn cái không còn để bắt đầu cho một cái mới chẳng phải tốt hơn khi cứ để nó vương vấn trong lòng sao? Yêu không mù quáng, thất tình không thành… điên, đó mới là sáng suốt.
Ngôi mộ có tên “Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài của thế kỷ 21″ đúng là đẹp và lãng mạn như câu chuyện kinh điển về tình yêu của nhân loại, chỉ tiếc tình yêu này không có cái kết đẹp như nguyên tác. Họ quen nhau năm 2007, mất nhau năm 2009. Khi yêu, cô gái bảo họ là Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài thế kỷ 21. Họ có kỷ niệm ở Vườn yêu (Công viên Bách Thảo – PV), bến Hàn Quốc (Tây Hồ), những con đường Hà Nội, hải ngoại…
Theo người lập mộ, “nhưng thế kỷ 21 đã khác với ngày xưa, rồi đến một ngày đầu năm 2009, Chúc Anh Đài lên xe hoa về nhà Mã Văn Tài, kết thúc một câu chuyện tình cổ tích thời hiện đại. Anh xin lập nấm mộ này tưởng nhớ tình yêu đã chết”. Tình yêu đúng là nơi bắt đầu của nhiều trạng thái cảm xúc, nó khiến người ta có nhiều hoài niệm nhất.
Khi tan, nó cũng khiến người ta cay đắng nhất. Dù đắng lòng nhưng người ta lại không muốn quên. Phải chăng đây là cách để nhắc nhở lòng mình phải quên? Người con trai lập ngôi mộ mang tên một câu chuyện tình kinh điển bởi nó từng được người yêu của anh từng ví giống tình yêu của mình khiến khi “ghé thăm” tôi cũng cảm thấy ngậm ngùi cho người này.
Có người sau những đứt gẫy trong tình yêu đã viết lên ngôi mộ tình của mình rằng, “dẫu biết rằng cố quên sẽ là nhớ nên dặn lòng cố nhớ để mà quên”. Đây cũng là lý do để nhiều người đến với nghĩa địa tình yêu, để dặn mình rằng, “thôi cố mà quên”.
Có thể ai đó sẽ cho rằng, đấy là cách làm của những kẻ yếu đuối. Cuộc sống ngày càng có nhiều biến động và con người ta ít ai đoán định được những gì sẽ xảy ra trong đời mình, nhất là chuyện tình cảm. Càng có nhiều tiện ích, con người ta càng có nhiều sự lựa chọn và cách lựa chọn được câu chuyện tình có kết cục buồn của mình lên thế giới ảo, để được chính những người chẳng quen biết chia sẻ, động viên và cũng có thể để bắt đầu một mối quan hệ mới cũng là một giải pháp.
Cha mẹ thương nhớ con bên những ngôi mộ ảo
Khoảng lặng buổi trưa khiến hai người mẹ trẻ cách nhau về không gian lại có thời gian “thăm” con. Tính ưu việt của công nghệ không dây giúp kết nối không gian một cách hoàn hảo khi giúp người mẹ trẻ có thể tận mắt ngắm nhìn đứa con gái 3 tuổi đang say giấc nồng giữa các bạn cùng trang lứa ở trường Mầm non. Thiết bị định vị toàn cầu kết nối chị với trường Mầm non, giúp chị có thể room thật gần để nhìn rõ khuôn mặt đứa con gái bé bỏng và yên tâm rằng, con đang được các cô giáo cho ăn, cho ngủ đúng giờ.
Ở một nơi khác, có thể rất xa, một người mẹ cũng đang “lần mò” trên mạng để thăm con. Nhưng cách chị làm lại khác, chị nhấp chuột để thắp cho con thêm một cây nến, trang trí thêm lên ngôi mộ của con bông hoa loa kèn tháng Tư thánh thiện.
Những mẫu mộ trong nghĩa địa online.
“Nhớ con quá, thiên thần của mẹ”, những con chữ hiện ra dưới đầu ngón tay của người mẹ khiến lòng chị đau nhói. Cùng áp dụng một công nghệ, cùng sử dụng những thiết bị có tính năng như nhau của hai người mẹ yêu con lại có những trạng thái tình cảm trái ngược. Người mẹ phải lập mộ con trên mạng để có thể “thăm” con bất kỳ lúc nào dù sự chia xa là mãi mãi.
Trên một tấm bia mộ có tên “Thiên thần nhỏ của dì” được trang trí rất trang nhã, người dì của nấm mộ này nói rằng: “Thiên thần nhỏ của dì, hãy để dì gọi con như thế nhé con yêu. Ngày con ra đi, con còn chưa có một cái tên, con chưa nhìn thấy ánh sáng mặt trời, chưa… Dì vẫn nhớ cảm giác Thiên thần của dì đạp vào tai khi dì ôm bụng mẹ con, lúc đó dì nói Thiên thần của dì chắc hẳn là một cô bé tinh nghịch lắm. Nếu bi kịch không ập xuống thì giờ đây Thiên thần của dì đã là một cô bé 5 tuổi đáng yêu, xinh xắn… Dì không được biết ngày con rời xa thế giới này, không ai nói, dì không được biết cả nơi con yên nghỉ, không ai nói, dì không dám hỏi vì sợ cả nhà đau lòng hơn… Mọi người nói trẻ con mất đi không được thờ phụng vì nếu thờ phụng linh hồn sẽ mãi quanh quẩn, không thể “lộn” để đầu thai kiếp khác. Hôm nay, dì lập cho con một căn nhà, để dì và con luôn bên nhau, bố mẹ con và dì yêu con nhiều lắm…”.
Tâm sự của người dì này cho thấy lý do để chị tìm đến nhomai.vn và vì sao chị lập ngôi mộ ảo cho đứa cháu gái bé bỏng của mình. Dõi theo “hành trình” của người dì này còn thấy, hàng ngày chị vẫn thường “đến thăm” cháu, vẫn thường xuyên trò chuyện với cháu. Hình như chị tin rằng, ở thế giới bên kia Thiên thần của chị biết lắng nghe khi chị nói: “Hai ngày dì không online có buồn lắm không con…”.
“Mẹ không biết mẹ có yêu con hay không nữa… nhưng mẹ muốn khóc”, hẳn là khi lập mộ cho đứa con của mình và thốt ra những lời này, người mẹ ấy rất thành thật và đau khổ. Mẹ nào chẳng yêu con, thế nhưng người mẹ này phải đau đớn thốt lên câu hỏi trên hẳn chị đã rất đau đớn. Cuộc sống luôn hối hả và bận rộn, có những lúc nó kéo con người ta đi để rồi khi chợt dừng lại, họ ngơ ngác tự hỏi, sao mình lại thế này.
Không hiểu mình, không hiểu đời, bi kịch của sống nhanh, sống gấp là thế. Với người trẻ, mấy ai nhận ra mình đang cắm đầu, cắm cổ đuổi theo những thứ mà bản thân mình không hiểu rõ, đó là gì. Một phút lặng để chất vấn mình là cái may mắn người mẹ này đã đặt được câu hỏi đắng lòng kia cho mình và cũng để những người mẹ khác ngộ ra.
Có những sinh linh chưa kịp chào đời, chẳng có nổi một ngày tuổi nhưng cha mẹ vẫn lập mộ. Đây là cách để họ sám hối, chuộc tội với giọt máu của mình. “Mẹ yêu con nhiều lắm nhưng mẹ chưa đủ can đảm để có thể sinh con ra… Mẹ thật ích kỷ phải không? Mẹ phải làm gì khi mẹ đang còn đi học, mẹ không thể sinh con ra lúc này. Nếu mẹ sinh con, thì cuộc đời của ba, mẹ và cả con nữa sẽ đi về đâu? Tha thứ cho mẹ. Mẹ và ba thực sự yêu con”.
Đọc những dòng gan ruột của một cô gái trẻ từ chối quyền làm mẹ giúp người lớn có cái nhìn chân thực hơn về cuộc sống của thanh niên bây giờ. Có nhiều lý do dẫn các cô gái trẻ đến phòng khám sản khoa và không hẳn sau khi trút bỏ giọt máu của mình, họ sẽ lại vô lo, vô nghĩ.
Một người mẹ thành đạt nhưng đã từng hai lần phá thai đã luôn day dứt, chị lập mộ cho những đứa con chưa từng chào đời với lời sám hối “mẹ mãi mãi không thể nào tự tha thứ cho mình khi ngày xưa mẹ và ba đã “từ bỏ con” khi các con còn trong bụng mẹ… Ngày đó mẹ còn quá nhỏ… Tội cho các con đến mãi tận bây giờ mới được ông bà ngoại và các em biết về các con… Ngày mẹ và ngoại gửi các con vào chùa, đêm nào mẹ cũng ra ngoài cổng nhìn sang chùa khóc…Mẹ ao ước, ao ước được thấy các con trong mơ, mẹ thèm được ôm các con vào vòng tay yêu thương. Dù mẹ “bước thêm một bước”, mẹ vẫn cho chồng mẹ biết “sự hiện diện của hai con…”.
Ôi! Đúng là quá khứ không dễ quên và không phải ai cũng chối bỏ nó. Những ngôi mộ của thiên thần nhỏ trên thế giới ảo nhưng lại kèm theo nó tâm sự của người thật. Những bậc làm cha, làm mẹ phải xa lìa những đứa con của mình do bệnh tật, tai nạn gây ra hay chính họ quyết định tước bỏ sự sống của chúng mà chúng tôi “gặp” trên nghĩa địa ảo đều rất đau đớn.
Họ đã dành thời gian, tâm sức để lập nên những nấm mồ trên thế giới ảo để tưởng nhớ con, để răn mình. Họ đã dám phơi bày những bí mật trong tâm tưởng và tìm được chỗ để giãi bày như một sự giải thoát. Thế giờ ảo đã giúp được người thực.
Quả là người trẻ thường táo bạo và họ biết tận dụng công cụ mình đang có trong tay để làm nên cái mới, cái tiện ích. Những gì mà người sáng lập nghĩa địa online đã làm và nhận được sự hưởng ứng, tham gia của nhiều người cho thấy, đây cũng là một cách tận dụng internet lạ.
Không biến nghĩa địa online thành một nơi để người ta than thở mà thành diễn đàn để chia sẻ, động viên, khích lệ nhau sống tốt bằng chính yêu cầu, nội quy chặt chẽ khi tham gia diễn đàn và đó cũng là cách kiểm soát tốt nhất để phòng ngừa kẻ xấu lợi dụng internet để mưu cầu lợi ích cá nhân.
Để tỏ lòng tưởng nhớ với một người đã khuất, không phải ai cũng có điều kiện đến tận mộ phần của họ để thực hiện nghi lễ.
Website có tên miền nhomai.vn là một nghĩa trang trên mạng Internet đáp ứng được mong mỏi ấy của nhiều người – không cần đến tận mộ nhưng vẫn có thể thắp nhang! Hơn nữa, nghĩa trang online còn giúp người ta có thể “chôn” những thứ mà ngoài đời thực không thể làm được.
Các thành viên trong một cuộc offline.
Với 5.000 thành viên và hàng ngàn ngôi mộ, nhomai.vn có lẽ là nơi dành cho sự tưởng nhớ với những người đã qua đời lớn nhất trên mạng Internet hiện nay ở Việt Nam. Nhomai.vn không đơn thuần là một diễn đàn để các thành viên bày tỏ cảm xúc của mình với người đã khuất mà đây thực sự là một “nghĩa trang” với hình ảnh của hàng ngàn ngôi mộ. Các thành viên và khách đến với nghĩa trang này cũng giống như đến với một nghĩa trang thực sự ngoài đời, với những hàng mộ được sắp xếp ngay ngắn với đầy đủ họ tên – năm sinh – năm mất của người quá cố. Người đến thăm nghĩa trang cũng có thể thắp nến, thắp nhang cho các ngôi mộ ở đây qua các nút bấm hiện lên trên màn hình.
Tại nhomai.vn, khách có thể thắp hương và tưởng nhớ từ các danh nhân lớn của thế giới, các nhân vật lịch sử, nổi tiếng… đến một người bình thường nhất và thậm chí là cả những người vô danh hay những ngôi mộ tập thể của các vụ thiên tai, tai nạn hay mộ cho thú nuôi…. Anh Hoàng Vân – một thành viên trong Ban quản trị website này cho biết, ở nhomai.vn, đôi khi có những ngôi mộ không biết đó là của ai. Các thành viên của diễn đàn có thể lập mộ cho một người đi đường không may bị tai nạn chết hay một hài nhi vắn số được phát hiện… Những ngôi mộ như thế thường không thể có tên tuổi, địa chỉ mà đơn giản chỉ là một cách bày tỏ sự chia sẻ, thương tiếc cho người xấu số cùng gia quyến.
Điều đặc biệt hơn nữa ở đây mà các nghĩa trang ngoài đời không có được là khách đến viếng có thể để lại những dòng cảm xúc, viết những kỷ niệm hay sự tri ân với người có tên trên mộ. Từ phần lưu trữ này cũng có thể có một phần đánh giá về vị trí, tình cảm… của người đã khuất với bạn bè, gia đình, xã hội.
“Nghĩa trang tình yêu” và nghĩa trang “ảo” có lẽ là phần đặc biệt nhất của nhomai.vn. Tại đây, cũng có những ngôi mộ như các khu vực khác. Tuy nhiên, những ngôi mộ này lại có những điểm khác biệt.
Giao diện của trang web nhomai.vn. Nghia trang Online
Ở mỗi ngôi mộ trong “nghĩa trang tình yêu” có một cách bài trí với những thông tin khác nhau. Hầu hết, các ngôi mộ trong nghĩa trang này đều có bia mộ hình…trái tim. Thông thường, những ngôi mộ như thế không “thờ” một người nào, và cũng không có người nào đã qua đời. Thay cho tên 1 người, các ngôi mộ này sẽ là tên của 2 người – ngày bắt đầu yêu nhau và ngày chấm dứt cuộc tình. Người lập những ngôi mộ như thế chỉ nhằm mục đích muốn chôn giấu và “để tang” cho mối tình đã qua.
Còn nghĩa trang “ảo” còn có những “người chết” đặc biệt hơn nữa. Ở nghĩa trang này, mộ phần có thể là một nhân vật trong game online, một blog không còn sử dụng, một nick chát mà chủ nhân vừa từ giã sau khi đã gắn bó nhiều năm… Tại nghĩa trang này, có cả một ngôi mộ mà chủ nhân lập cho chính mình. Ngôi mộ được lập không phải vì người lập mộ muốn chết hay lo xa cho tương lai mà đơn giản vì người này muốn chôn vùi quá khứ của chính mình để trở thành một người trưởng thành với cuộc sống mới. Còn một người khác lại lập mộ cho những ngày tháng ăn chơi sa đoạ, ngập chìm trong ma tuý của mình để đến với quyết tâm làm lại cuộc đời…
Những quy định không nghĩa trang nào có
Nhomai.vn có nhiều hình thức lập mộ. Thông thường, Ban quản trị có những hình ảnh mộ có sẵn để thành viên tham gia lựa chọn cho phù hợp. Tuy nhiên, thành viên cũng có thể chụp ảnh mộ thật để cập nhật lên diễn đàn.
Một ngôi mộ trong nghĩa trang tình yêu.
Yêu cầu chung của việc lập mộ là người mất phải có đầy đủ họ tên, năm sinh, năm mất, quê quán. Các thành viên khi đăng tải đều phải để lại số điện thoại để liên hệ, xác nhận các thông tin đích thực. Với các trường hợp lập mộ cho người nổi tiếng thì Ban quản trị đều phải xác nhận thông tin qua báo chí và truyền thông đại chúng. Các mộ mà thông tin lập lờ, không rõ ràng sẽ bị nhắc nhở hoặc bị xoá vì không hợp lệ.
Các thành viên Ban quản trị cho biết, thời gian đầu khi website này mới đi vào hoạt động, có một số người cho rằng đây chỉ là một nơi mua vui nên đã có những lời lẽ, bài viết không hay. Tuy nhiên, những trường hợp như vậy sẽ lập tức được nhắc nhở. Qua gần 2 năm hoạt động, nhomai.vn đã chứng minh được sự nghiêm túc của diễn đàn này. Các thanh viên tham gia đều có thái độ đúng đắn với một nơi cần sự tôn nghiêm. Cho đến nay, Ban quản trị vẫn chưa gặp phải trường hợp ác ý nào.
Mặc dù trên xa lộ thông tin mênh mông nhưng “đất đai” nghĩa trang chắc cũng có hạn vì phụ thuộc server và giao diện nên ban quản trị có quy định về ảnh đại diện không quá 150k. Khi bài viết cần đưa hình thì hình đó có kích thước không quá 500×500, nếu hình to quá thì chỉ cần đưa liên kết dẫn đến hình đó là được. Hay hiểu nôm na là “mộ phần” của mỗi người cũng được ngăn ô đều và bình đẳng như nhau.
Phần lớn các nghĩa trang ngoài đời không cần có nhiều quy định về nội dung thăm viếng, nhưng với một nghĩa trang online thì phải khác. Ban quản trị đã đưa ra những quy định hết sức chặt chẽ để đảm bảo cho tính trang nghiêm, thành kính và cũng rất… online. Ví dụ, hình thức “kỷ luật” cao nhất là sẽ bị đuổi cổ vĩnh viễn ra khỏi nghĩa trang bằng cách treo account (tài khoản) ngay lập tức. Ngoài những hành vi vi phạm đưa thông tin vi phạm chủ trương chính sách, thuần phong mỹ tục thì cũng có rất nhiều hành vi vi phạm chỉ có thể có trên nghĩa trang online, ví dụ như: Chứa liên kết có tính chất phá hoại như: Bấm vào sẽ gây hư hỏng, gây treo máy, virus thâm nhập; Gửi trên 10 “văn điếu” (bài viết) giống hệt nhau vào một hoặc nhiều topic hay box; Sử dụng hình ảnh có kích thước quá 500×500; “Văn điếu” sử dụng chữ in hoa trong toàn bài…
Chân dung “quản trang”
Nguyễn Anh Tú – người sáng lập.
“Cha đẻ” của nhomai.vn là một 8x sinh sống tại TP Hồ Chí Minh – Nguyễn Anh Tú. Anh Tú cho biết, nhomai.vn chính thức đi vào hoạt động từ tháng 2/2008. Việc Tú lập ra trang web này vì anh cho rằng cuộc sống hiện đại rất cần một nơi như thế để tỏ lòng tri ân với những người đã khuất. Theo anh, có rất nhiều người không thể đủ thời gian để đi đến tận ngôi mộ mình muốn viếng thăm. Vì thế, nhomai.vn ra đời sẽ đáp ứng được nguyện vọng muốn bày tỏ tình cảm, sự tưởng nhớ với người thân, người mình yêu quý đã qua đời nhưng không có điều kiện để trực tiếp đến thăm những ngôi mộ thật ngoài đời.
Anh Tú cho biết, việc lập ra nhomai.vn anh nhận được sự ủng hộ của rất nhiều người thân. Tuy nhiên, phần khó khăn nhất trong thời gian đầu chính là anh có không nhiều thời gian do còn phải đi làm. Trong khi đó, nhu cầu lập mộ có rất nhiều. Đến nay, khi diễn đàn đã hoạt động ổn định, có nhiều người có tâm huyết tham gia cùng thì công việc của Anh Tú mới có phần nhẹ bớt.
Không chỉ sáng lập ra website, Anh Tú còn tự bỏ mọi chi phí để website có thể hoạt động đuợc. Tuy nhiên, khi hỏi về việc này, anh Tú rất khiêm nhường: “Việc tôi làm hoàn toàn là mong muốn cần có một nơi để mọi người có thể thường xuyên lui tới thăm viếng người đã khuất. Giờ diễn đàn này đã là của các thành viên, tôi chỉ là người hỗ trợ về tinh thần, hướng đi và góp chút kinh phí để duy trì. Hiện tại số lượng thành viên chưa nhiều lắm nên phần kinh phí cũng chưa đáng lo ngại”.
Theo Anh Tú, sắp tới, anh đang có mong muốn sẽ sắp xếp lại các tiện ích tại diễn đàn như nhắc nhở ngày giỗ, bổ sung gia phả dòng họ…
Theo tinmoinhat.vn