VTH – Người ta loay hoay quá nhiều về chuyện “người viết trẻ, người viết già” để xếp loại, xếp nhóm, xếp bè…Với riêng tôi, Thơ để người đọc ám ảnh là thơ “không tuổi” (giống như “người đẹp không tuổi” – danh xưng của một số cựu hoa hậu, người mẫu bây giờ, hi hi) và tôi xếp Thơ Trần Thu Hà vào nhóm này… Bạn sẽ không phản đối tôi nếu bạn đọc thơ chị , và càng chấp nhận tôi khi biết chị đã trên 60 tuổi… Vậy thì cùng đọc thơ Trần Thu Hà – Hội VHNT Nghệ An và lời bình của nghệ sĩ Vân Đình Hùng:
Chảy về đâu?
6 giờ
Chim bói cá bất mãn kéo co với bình minh giành giật sự sống với người, lươn, rắn nước cuộc phiêu diêu ngàn năm.
Chảy về đâu?
Em giẫy chết trong gương bởi trận cười thế kỷ, thôi mặt người thôi vội múa mi cong
Em miết thời gian lên dấu khói, mà đâu xoá được dấu vân tay ngoạn mục, mà đâu ngăn được tiếng nức nở cầu xin Thượng đế, con đường thôi ruột gà, sỏi đá, phân trâu
Em đã vét nhẵn đấu mồ hôi trên vú mẹ
Lớn lên
Chòng chành thác người
Hoàng hôn em từ buổi bình minh
Rồi một ngày em phát tài trên đường biên ký ức trái ngực uống cạn trăng dồn mây thành áp thấp kẻ đường viền trên mắt bão kiêu sa
Em thôi buồn, mình trần, tóc mây kiễng chân làm tình với sao bên dốc người chạng vạng
Đêm đêm giấc mơ mổ vào quả trứng chú vịt con xoè đuôi giục vọng, tưởng che được hết bầu trời, tưởng mình là đốm thiên di…
Lấp lánh ước lệ trái vú đam mê quên đường về, những ngón tay búp măng bấm vào đức hạnh nắn mãi không tan giọt dại khờ.
Một ngày.
Em khóc đổ mùa, cố nhào nặn niềm vui đại hạ giá bằng dấu chấm hỏi cổ đại
Chảy về đâu?
6 giờ…
Trần Thu Hà
Lời bình của Vân Đình Hùng:
Lúc ấy hai kim đối xứng, đầu nhọn ngoảnh hai phía bắc nam. Còn đông tây thì trống không. Thời khắc ấy mặt trời còn vướng ngọn tre. Đêm qua mệt nhoài, vì em thôi buồn! Vâng. Em thôi buồn, mình trần, tóc mây kiễng chân làm tình với sao bên dốc người chạng vạng
Rồi một ngày. Em khóc đổ mùa thương búp tay măng bấm vào đức hạnh… nắm mãi không tan giọt dại khờ!
Lẽ nào lại thế. Có lẽ nào? Những phút bâng khuâng chọn lựa, chọn đường bôn tẩu cho cái sự buồn cho cái cô đơn. Vì thời khắc định làm thì kim quay hai phía ngược nhau. Chọn hướng nào đều cảm thấy bất nhẫn. Có lẽ nào đức hạnh lại không màu.
Thôi thì cạn ngụm trăng, ngẩng mặt kiêu sa, kẻ đường viền mắt bão. Bão lòng. Cơn bão giằng xé, nào có âm thanh gì vang vọng. Nó hành hạ. Nó vật vã. Tận thẳm sâu miết cứa. Người ngoài cuộc vẫn thấy vẫn biết em thôi buồn. Dần đang vui chăng? Chưa chắc!
Rồi một ngày em phát tài sau khi vét nhẵn đấu mồ hôi trên vú mẹ. Em lớn. Nhưng lạ chưa hoàng hôn em từ buổi bình minh. Thế là không toại nguyện, không gặp vận hội rồi còn gì. Em giẫy chết trong gương. Thấy nguyên hình hài mình đối xứng qua khúc xạ phẳng trắng. Phản ánh tương lai sáng, trong mờ mịt. Thôi mặt người. Thôi múa mi cong! Thôi chứ không tiếp nữa. Chết đã đủ rồi? Hay còn hành nhau đến bao giờ, hỡi thời gian đỏng đảnh. Đấu mồ hôi kia hoang phí thế ư?
Chảy về đâu của nữ sỹ thành Vinh vẫn gây hoang mang cho người đọc nó. Vẫn một giọng thơ riêng khác. Vẫn cái thiêu đốt nham thạch ẩn dưới từng con chữ. Đọc nó là ám ảnh. Quần quật. Bắt theo nhịp chảy về đâu mà không đừng. Chợt nhận ra đốm thiên di khi mờ khi tỏ. Thơ Trần Thu Hà dùng chữ khá lạ mà vẫn có nhịp như nhịp xanh-cốp trong nhạc tây phương. Nhưng âm hưởng lại thuần Việt không pha tạp, không mượn, không lẫn.
Mở lúc 6 giờ. Kết cũng 6 giờ. Thời gian số học là 12 giờ đồng hồ, 6 giờ tý sửu. Mở là giờ Mão. Kết chắc đã sang Dậu. Giữa giờ Dậu. Một ngày tròn lận đận thơ. Lận đận đời. Lận đận người.
Hết bài ta vòng lại làm một vòng nữa mà khắc hoạ mà nhâm nhi. Chợt như được đứng bên dốc người chạng vạng. Trời đã sang giờ Tuất! Mắt người đọc nhìn rõ dấu chấm hỏi cổ đại. Và cũng chợt nhận ra không biết mình đang chảy về đâu.
Ngày 23/6/2011_Vân Đình Hùng