Loạn nhà thơ, nhà văn cấp… phường!

Theo nhà phê bình văn học Vũ Quần Phương, nhiều tác giả văn chương, nhiều ấn phẩm văn học, câu lạc bộ thơ nở rộ khắp các làng xóm, phố phường, nhất là ở các tổ chức người cao tuổi.

>> Tập đoàn bịp thơ…xuyên Việt
>> ‘Ta nhất định thắng thơ nhất định thua’

Thú vui tao nhã vô hình trung đã trở thành tai nạn hệ thống gây tốn kém, hiệu quả văn hóa ngày càng teo tóp, tệ nạn mua bán danh hiệu hão, mua bán giải thưởng, bằng khen tự phong, huy chương tự tạo… làm nhiễu loạn giá trị đích thực của văn chương và tư cách người cầm bút, dù nghiệp dư, tạo ra những danh hiệu vô lối, có tính phỉnh nịnh, lừa bịp, kiếm lời.

Rồi, các tác giả này cũng ra báo, in sách với chất lượng văn chương rất lộn xộn, với những tuyên ngôn học thuật rất khôi hài, làm hỏng thị hiếu thưởng thức và định giá văn chương.

Nhiều tác phẩm văn chương kém chất lượng tràn ra thị trường, quảng cáo trên trời, in và trình bày đẹp, bắt mắt gây nhầm lẫn cho người đọc trong nước và cả một số thư viện nước ngoài, tạo nên một bộ mặt dị dạng về văn chương đương đại VN. Tác hại nhãn tiền là bạn đọc không biết dựa vào đâu để tìm được một cuốn sách đáng đọc.

Giải thưởng chính thức cũng “loạn” không kém. Theo ông Vũ Quần Phương, chưa có thời kỳ nào lại lắm giải thưởng nhưng hiện nay. Nơi nào cần tuyên truyền cho công việc, từ tăng thuế đến giảm sinh đẻ đều treo giải văn chương. Giải cấp tỉnh cũng tương tự ban bệ như vậy. Đến nay thì giải thưởng không còn thuyết phục được người đọc.

Ông Phương nhìn nhận: Cứ năm năm một lần Nhà nước tặng giải cấp quốc gia. Văn chương mỗi đợt bốn năm chục người được tặng, bình quân mỗi năm 8 người, biết lấy đâu cho đủ văn tài để tặng?

Theo ước tính của ông Vũ Quần Phương, mỗi năm, Hội Nhà văn VN kết nạp bốn năm chục hội viên. Tính cả các hội địa phương thì có khoảng dăm sáu trăm nhà văn được khai sinh mỗi năm. Phong tặng nhiều quá nên không tránh khỏi vàng thau lẫn lộn.

Không nên đưa tài năng sáng tạo sang vị trí quản lý

Tài năng văn học nghệ thuật là sự cô đơn đến tận cùng. Và, quyền lực luôn hấp dẫn hơn học lực. Một nhạc sỹ tài năng xuống sân bay âm thầm nhưng nếu giữ một vị trí quản lý sẽ có kẻ đưa, người đón, ra về còn được tý chút, cuộc sống ổn định hẳn lên, dần xa rời những trăn trở. Để họ sang làm quản lý, sẽ được một nhà quản lý trung bình, thậm chí dưới trung bình nhưng sẽ mất đi một tài năng sáng tạo.

Nhà văn Chu Lai

Huy Thịnh
Nguồn tienphong